Ταξίδι


Ταξίδι. Λέξη και πράξη σαγηνευτική και μια πολύ παλιά ιστορία. Περιπέτεια προσωπική ή ομαδική, φυγή, εκστρατεία, περιέργεια, αποστολή, γνώση, υλιστική ωφέλεια, αυτοσκοπός ή αναγκαιότητα, υποχρέωση ή τρόπος ζωής. Ειναι η ιστορία μιας κατάστασης που υπάρχει από τα αρχαία χρόνια, που αλλάζει πρόσωπα και ύφος αλλά παραμένει πάντα η ίδια στην ουσία: η μετάβαση από έναν κόσμο σ’ έναν άλλο, από τη γη προέλευσης –το ασφαλές– προς μια άλλη γη, την καινούργια, άγνωστη και ελκυστική – το ανασφαλές. Είναι μια διαδικασία μετάβασης από το «οικείο» στο «ανοίκειο», μια διαδικασία που εμπεριέχει τον συναρπαστικό πλάνητα βίο αλλά και την αποταμίευση των καρπών του – το απαραίτητο της μνήμης.

Έτσι, οι άνθρωποι μέχρι το τέλος του Μεσαίωνα πάντα ταξίδευαν, είτε για εμπορικούς λόγους είτε για προσκύνημα σε άγιους τόπους. Με το πρώτο προμήνυμα των νέων χρόνων και τις μεγάλες ανακατάξεις στην παγκόσμια ισορροπία νέοι δρόμοι προς την Ανατολή ανοίγονται για τους Δυτικοευρωπαίους περιηγητές. Αυτοί ήταν διπλωμάτες ή προσκυνητές, γεωγράφοι, χαρτογράφοι και νησιολόγοι, ιατροί, ιερείς, φυσιοδίφες, στρατιωτικοί ή ναυτικοί, αρχαιολόγοι, ζωγράφοι, τοπιογράφοι, αρχιτέκτονες και μηχανικοί, ρομαντικοί συγγραφείς, έμποροι και ιεραποστόλοι, μοναχοί, επιστήμονες ή πειρατές, κατασκόποι, αιχμάλωτοι, λογοτέχνες αλλά και τυχοδιώκτες.

Στα κείμενα που μας κληροδότησαν οι περιηγητές αυτοί κατέθεσαν σε γραπτό και σε εικόνες την εμπειρία τους και τη γνώση τους ή το όραμά τους για τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, όπου και ο χώρος του νεότερου Ελληνισμού. Τους ενδιαφέρουν: ο γεωγραφικός χώρος, το φυσικό ή ιστορικό περιβάλλον, πρωτίστως και με κυριολεκτικό πάθος οι αρχαιότητες και τα μνημεία, αργότερα οι άνθρωποι, ο καθημερινός τους βίος, τα έθιμα, αλλά και τα θέματα που εξελίσσονται στο χώρο, όπως οι πόλεμοι και οι πολιτικές βλέψεις και οι σκοπιμότητες των ηγεμονιών απ’ όπου προέρχονται. H πρόσληψη του χώρου και των ανθρώπων και η προβολή του μέσα από τα έργα των περιηγητών (κείμενα και εικόνες) ακολούθησε πιστά το παλιρροϊκό κύμα όλων των πολιτικών, πνευματικών και πολιτιστικών ρευμάτων που, από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα, παρέσυραν τους Eυρωπαίους στο μεγάλο παιγνίδι της Iστορίας.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Κοινωνία της πληροφορίας, Πανδέκτης ΙΙ», η διαδραστική αυτή εφαρμογή επιτρέπει στον χρήστη να περιηγηθεί σε χίλιες περίπου σελίδες σχετικές με τα ταξίδια των Δυτικοευρωπαίων περιηγητών στην Ανατολή από τον 15ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα.